Experiencing Huruma Designated District Hospital

Beste lezers!

Eindelijk weer een berichtje van mij... Ik merk bij mezelf dat ik behoorlijk wat slechter ben geworden in het bijhouden van deze blog dan ik dat was in Zuid-Afrika; weet niet waardoor, maar volgens mij komt het deels door drukte (maar eigenlijk valt dat soms best mee), maar ook deels doordat er minder makkelijk internet is te krijgen hier.

Sinds mijn vorige bericht zijn er toch gelukkig wel weer een heleboel dingen te rapporteren ;) Wat de laatste dagen vooral door mijn hoofd spookt is dat ik morgen 25 wordt... Enerzijds is het weer gaaf om jarig te zijn, maar anderzijds is het ook weer bale dat je steeds ouder wordt... Er wordt langzamerhand van je verwacht dat je jezelf als 'burger' gaat gedragen (helaas, is mijn geneeskunde-studententijd ook bijna voorbij :(), er bestaat toch ook wel zoiets als een bepaald patroon van gedragsregels per leeftijd (en je behoort je eigenlijk te 'gedragen' op die leeftijd) en ik weet niet of ik dat allemaal wel zo wil ;) Maar ja, het is onvermijdelijk: je wordt toch ouder... Ook is het wel raar om het hier in het buitenland te vieren; bij mijn weten de eerste verjaardag van me die ik niet in NL vier (behalve de tijd dat we in Engeland woonden). We gaan er proberen wat van te maken :) Helaas geen safari, dat wordt het kadootje achteraf!

Behalve deze muizenissen over ouder worden tikt de tijd hier in het ziekenhuis ook steeds door. Het lijkt wel of de tijd vliegt! Ik zit alweer ruim over de helft van mijn co-schap hier in de ziekenhuizen en voor mijn gevoel gaat het echt snel... Maar ja, dat is ook maar goed. Ik heb namelijk het gevoel dat deze locatie van 'geneeskundebedrijven' op dit moment medisch gezien mij niet ontzettend veel te bieden heeft; natuurlijk leer ik wel, maar ik zou hier mijns inziens meer kunnen doen als ik ervarener danwel gespecialiseerder zou zijn. Natuurlijk zou ik sommige dingen in het beleid anders doen dan de artsen hier en ben ik het niet altijd eens met de gang van zaken hier, maar, voeg ik daadwerkelijk op dit moment van mijn studie/carriere iets toe? Soms vraag ik het me weleens af... Het is best fijn als ik werk uit de handen van de dokters kan nemen en samen met de dokters hier over het beleid van gedachten kan wisselen, maar voordat ik hier was ging het er niet veel anders aan toe.
Waar ik natuurlijk wel van leer, en wat mijns inziens ook het belangrijkst is, is de sfeer, de cultuur, de gang van zaken rondom het ziekenhuis. Door hier te werken krijg je even een heel andere kant van de wereld te zien, letterlijk, maar ook figuurlijk gezien op medisch gebied. Je leert omgaan met minder mogelijkheden, je leert relativeren en je frustraties onderdrukken, je probeert je aan te passen aan de taal en cultuur hier... Allemaal best lastig, maar wel erg interessant om te ervaren. Aangezien ik ook graag in de toekomst als flying doctor zou willen werken is het werken hier ook weer een zoeken naar antwoorden op de vraag: 'hoe is het eigenlijk om in de tropen te werken als dokter?'. Tot nu toe moet ik antwoorden dat ik het best lastig vind, maar ondanks dat het toch graag wil doen.

In de weggetikte tijd hebben Koen en ik ondertussen verschillende ziekenhuiszalen van binnen gezien. De eerste week van januari zijn we samen naar de afdeling oogheelkunde van het KCMC gegaan waar we hebben meegekeken; oogheelkunde is echt een specialisme bij uitstek om te kijken ;) Ik ben bij die afdeling uitgekomen omdat ik regelmatig met het hoofd van de afdeling ga mountainbiken (en ook met hem de mountainbikerace in Kenia ga doen). Bij de afdeling oogheelkunde loopt de 'machine' behoorlijk gesmeerd; door een engelse afdelingsdokter (die overigens geheel afrikaans in opgevoed) en veel buitenlandse inbreng is alles echt goed geregeld. De poli draait echt goed, ze hebben goede apparatuur en vooral ook een hele goede operatiekamer; alle oogoperaties kunnen echt goed worden uitgevoerd (en in grote aantallen). De specialistische chirurgie (aan netvlies en oogchirurgie bij kinderen) wordt door het afdelingshoofd en een Amerikaanse arts gedaan; de andere dokters doen simultaanoperaties aan ogen met staar... Ze hebben gewoon een grote operatiekamer met vier bedden waarop de patienten in een rij liggen en de assistenten oogheelkunde van bed naar bed schuiven om de staaroperatie te doen/te leren. Prima plek dus om veel staaroperaties te doen en te leren als je oogheelkunde doet ;) Zelf heb ik behoorlijk veel kinderoogheelkunde meegedaan, aangezien de Amerikaanse arts mij alles in een beetje normaal engels kon uitleggen en ik het ook wel interessant vond. Op de polikliniek heb ik wel veel meekunnen kijken en best veel interessante ziektes gezien; hier komen mensen pas bij de dokter als het ongeveer te laat is... Zo ook bij de oogheelkunde; behoorlijk veel mensen missen door allerlei infecties en complicaties dus ook een oog. Zelf denk ik dat oogheelkunde een heel dankbaar specialisme is; je kunt mensen weer laten zien door erg makkelijke ingrepen (zoals staaroperaties). Was dus een leuke ervaring om op een dergelijke gespecialiseerde afdeling mee te kijken; zulke afdeling vind je behoorlijk weinig in Afrika (vandaar dat de patienten ook van heinde en ver naar KCMC oogheelkunde toe komen).

Daarna zijn we uit Moshi vertrokken en hebben we ons gevestigd in Rombo Mkuu waar we nu aan het werk zijn in Huruma Designated District Hospital... een ziekenhuis wat een stukje kleiner is dan KCMC (300 t.o.v. 900 bedden) maar wel charme heeft. Dit ziekenhuis is eerst als maternity-ziekenhuis gebouwd zodat die afdeling ook voor de meeste patienten van het ziekenhuis zorgt. Naast (letterlijk, aangezien alle afdelingen aparte gebouwtjes zijn) obstetrie en gynaecologie hebben we hier ook nog een pediatric ward, een psychiatric ward (een klein gebouwtje met hele dikke tralies waar nu geen patienten zitten bij mijn weten), twee private wards voor priesters en zusters (het is een rooms-katholiek ziekenhuis), een medical ward (voor TBC en HIV) en een male/female surgical&medical (een allegaartje). Kortom, voldoende afdelingen om je tijd door te brengen.

Het feit dat het ziekenhuis rooms-katholiek is zorgt voor een traditionele morgenbijeenkomst met zingen, gebed en lezen uit de Bijbel (allemaal in Swahili helaas ;)), een morningmeeting met alle dokters en dan... niks... Tenminste, voor ons dokters even niet. De zusters zijn dan een beetje aan het werk, maar vooral aan het schoonmaken, waardoor het nog niet mogelijk is om iets te doen (behalve spoedgevallen); zelfs wardround moet wachten... Op het moment dat deze (waarschijnlijk thee)pauze me begon op te vallen gebruik ik deze om het internetcafe in het ziekenhuis (het enige internetcafe dat ik tot zover in het gehucht heb kunnen ontdekken) op te zoeken en wat werk te doen. Daarna vervolgt de dag met een wardround die ik tot en met vandaag zelf deed op de maternity ward. Vandaag ben ik voor het eerst naar de pediatric ward gegaan en heb een beetje geholpen met de ward round... Het is echt wel fijn om als dokter zelf de verantwoordelijkheid te krijgen, maar soms hier (met je beperkte aantal mogelijkheden) wel zwaar; soms voel je je machteloos of weet je ook niet goed wat je met een patient moet... Na de wardround volgt meestal OPD (polikliniek) of CTC (kliniek voor mensen met HIV) of de gang naar de operatiekamer of naar de minor theatre waar allerlei kleine procedures worden gedaan. En daarna is het eigenlijk over... rondom zo'n 15.00 is er niet veel meer te doen in het ziekenhuis en verdwijnen de dokters langzamerhand allemaal; helaas is dit ook wel eens eerder het geval, waardoor je halverwege de dag eigenlijk met lege handen staat... Maar niet getreurd, dan doen we wel iets voor onszelf zoals beetje sporten, spelletjes doen, werken op computer of de reis die ik na mijn co-schap ga doen verder uitzoeken... Dat laatste geeft vooral wel voldoening ;)

Ik moet zeggen dat ik het hier in dit ziekenhuis wel meer naar mijn zin heb en meer kan doen dan in het KCMC; hier hoef ik gelukkig niet zo te concurreren met alle studenten en wordt ik iets meer voor 'vol' dokter aangezien: ik heb meer verantwoordelijkheid en kan mezelf iets meer ontplooien... Helaas zijn hier ook nog voldoende momenten van frustratie (ter illustratie een drietal):
- een vrouw met severe pre-eclampsia moet hier blijkbaar eerst wachten tot ze een epileptische aanval krijgt voordat ze magnesiumsulfaat krijgt (terwijl ik dat graag anders zou willen voorschrijven...)
- wordt hier bij alles (buikpijn, hoofdpijn, misselijkheid, pijntje op de borst) anti-malariamedicatie voorgeschreven en als er bij die klachten nog hoesten bij is ook een antibioticum... Het wordt pas raar als je geen medicatie geeft... Dr Swai (een van de assistant medical officers) keek me bij een patient smekend aan en zei: 'ik zou niet weten wat ik hiervoor voor medicijnen zou moeten geven, we zullen het een keertje niet doen'.
- een bevalling van een doodgeboren kindje terwijl er niks in de status stond dat het kindje overleden was... (er stond uberhaupt niets over de fetal heart rate controle de afgelopen dagen) Beetje balen dat Koen net de bevalling deed!
Dit overziend ben ik nog wel benieuwd wat ik hier allemaal kan doen; heb in ieder geval alweer een keizersnede kunnen doen, maar hoop op nog meer ;)

Naast het ziekenhuiswerk heb ik gelukkig nog wat vrije tijd (die me soms in de handen geworpen wordt omdat het ziekenhuis weinig te bieden heeft), onderandere in de weekenden. De beide afgelopen weekenden zijn we teruggegaan naar Moshi, vooral omdat ik ook graag naar de engelse dienst daar wilde. Verder is de gang naar Moshi voor mij tegenwoordig met de fiets (aangezien ik de mountainbike die ik leen mee mocht nemen) waardoor ik ieder weekend nu ongeveer 120-130km door de bergen aan het crossen ben en zo lekker aan het trainen ben voor de Mount Kenia Race... Natuurlijk moet ik daar van mezelf wel een goede tijd neerzetten ;) Verder vermaken Koen en ik ons hier met een handvol kaarten en schaken we hier ook regelmatig... Verder zou ik de tijd moeten gebruiken om te werken aan opdrachten voor mijn co-schap, maar daar komt behoorlijk weinig van; ik kan er helaas geen zin in krijgen ;) Maar ja, ik werk het best als de deadline in de buurt komt, dus ik verwacht binnenkort harder te gaan werken. De plek waar we nu zitten in Rombo Mkuu is veel meer een gehucht dan Moshi; er zijn veel minder winkels en er vallen veel minder luxe producten te krijgen.. Wel eens een goede ervaring! De grootste uitdaging biedt vaak nog de afwezigheid van water (vooral als je net daarvoor 60km hebt gefietst en zin hebt in een douche)...

De laatste paar dagen ben ik ook hard bezig met het plannen van mijn vervolgreis, aangezien Koen er met zijn laptop bijna vandoor gaat (en ik alle Lonely Planets digitaal heb). Ik moet zeggen dat ik daardoor de laatste tijd ook stiekem wel erg aan het uitzien ben naar mijn reis ;) Gelukkig heb ik voordat ik die reis eind februari aanvang nog heel veel leuke dingen! Allereerst morgen mijn verjaardag (ben benieuwd hoe leuk die wordt ;)) en donderdag als verjaardagskadootje de safari door de mooie parken hier in de buurt van Moshi; in een viertal dagen hopen we Lake Manyara, Serengeti en Ngorogoro krater te bezoeken, de highlights van de regio... Doel: the big five :) Voor mij is met name de luipaard het doel, ben erg benieuwd! Volgende week maandag hoop ik als het goed is voor 5 dagen op outreacht te gaan met de afdeling gynaecologie van het KCMC; dit houdt in dat ik 5 dagen lang met een arts meega (met vliegtuig, jaja) en polikliniek ga doen en operaties ga doen in een klein ziekenhuisje in 'the middle of nowhere'. Ik krijg als het goed is deze week de bevestiging... hoop echt dat het door kan gaan! Verder in februari nog de langverwachte bikerace (de 20e, met een aantal dagen heen- en terugreis) en de Kilimanjaro marathon waarbij ik van plan ben om de halve marathon te rennen... En dan heerlijk reizen. Tussen al deze leuke activiteiten door hoop ik nog een aantal weken te werken in Huruma, ga ik proberen mijn gezicht in de avond/nachturen wat te laten zien op de labour ward om wat te superviseren en zelf bevallingen te doen en verder hoop ik nog wat te kunnen leren op de pediatric ward en mogelijk de medical/surgical ward; eigenlijk hoop ik stiekem dat ik ook in de operatiekamer nog zelf het een en ander mag doen ;)

Dus uiteindelijk gaat alles zijn gangetje... Ik moet zeggen een redelijk rustig gangetje; ik denk dat als ik weer in een ziekenhuis in NL zou moeten werken dat ik aan het werktempo zou moeten wennen. Wel kan ik vast verklappen dat het vast wat meer voldoening zou geven omdat het trage gangetje hier soms het idee geeft dat je bijna niks hebt gedaan aan het einde van de dag (en dat is helaas soms ook zo). Ik moet ook zeggen dat ik hier bezig zijnde hoe langer hoe meer uitzie naar het einde van mijn studie geneeskunde, naar het felbegeerde papiertje... Ik heb het leven als student-dokter wel gezien en wil wel wat meer echt dokter worden ;) Hoewel, in de nabije toekomst ziet het er voor mij natuurlijk niet direct uit als een doktersleventje... Toch is dit eigenlijk voor mij ook wel een van de redenen om naar het einde van de studie te verlangen; ik ben volgens mij even een beetje geneeskundemoe... Misschien is het een symptoom van het feit dat ik langzamerhand steeds dichterbij het burgerlijke leven kom; een verschijnsel wat optreedt omdat ik nog graag wat mijn vrijheid geniet?
Toch blijf ik geneeskunde een prachtig vak vinden en hoop ik in de toekomst ook zeker als 'echte' dokter te kunnen werken; hopelijk in Afrika...

Wat betreft de blog heb ik volgens mij hoe langer hoe meer beloften in te lossen over verhalen die ik nog moet vermelden... Welnu: in steno
1. De beroving
- ik had voordat ik naar Zanzibar iemand die wel te vertrouwen leek ontmoet in Dar es Salaam die mijn uitnodigde naar een concert te komen (hij was muzikant, zei hij)
- ik had toen geen tijd maar nam toen ik van Zanzibar terug kwam contact met hem op om een goedkope taxi te regelen (ik met mijn zuinigheid ;))
- zijn taxi bleek een auto van een vriend te zijn waar hij in zat met chauffeur; een andere vriend kwam me ophalen
- onderweg stapte 'zijn directeur' in die ook naar vliegveld moest
- daarop verdwenen we van de grote weg in een dogdy achterbuurt waarop ze mij vertelden dat ze geen vrienden waren
- toen heb ik ze een beetje van mijn geld gegeven (de grote hoop zat verstopt in mijn tas, hebben ze dus niet gevonden) en helaas mijn pinpas
- onder bedreiging van een afranseling heb ik toen uiteindelijk mijn pincode maar gegeven waarop ze wat geld hebben gepind...
Les: niet teveel mensen vertrouwen hier en soms maar een iets duurdere taxi nemen ;)

2. Kerst
- het afdelingshoofd van oogheelkunde die in de zelfde kerk als ik zit in Moshi nodigde mij uit voor kerstdiner
- dit bestond uit een enorme kalkoen, veel ham, en grote salades, kortom veel eten... nadat ik me het buikje rond had gegeten (ik had in dagen geen vlees gezien) kwam er nog het toetje
- toetje: 3 soorten ijs, diverse cakes, kortom ik knapte zowat toen ik wegging ;)
- bij het diner hoorde nog een aantal kado's die de gastfamilie ook voor mij had geregeld: echt gaaf (overigens hebben ze nu ook een kado voor mijn verjaardag meegegeven...)
- verder hebben we met alle internationale studenten ook een heerlijke gezamenlijke maaltijd gehouden op kerstavond

3. Oud en Nieuw
- wederom gezamenlijke maaltijd geregeld bij een restaurant
- heerlijk indisch voedsel in grote hoeveelheden verorberd
- daarop ieder uitgenodigd in ons huis voor toetje en drinken
- om twaalf uur 's nachts champagne geschonken en geluisterd naar het magere vuurwerk
- en samen hebben we ons verwonderd hoe het is om in de warmte en ver van huis de jaarwisseling te vieren
- overigens was het thema van de avond 'Masai' wat we in onze kledij naar voren lieten komen ;)

Dat was het weer voor vandaag; ik merkte wel dat het te lang geleden was dat ik iets had getypt... Daardoor zijn sommige dingen niet meer vermeldenswaard of soms al zelf vergeten... (als ik geen dagboek had). Daarom: ik hoop mijn leven te beteren, al zal dat met alle drukke activiteiten in het vooruitzicht niet meevallen ;) Ik hoop dat alles in het verre Nederland goed gaat; is ieder alweer uit de iglo's gekropen? Stiekem ben ik soms wel eens blij dat ik hier in het warme Afrika bruin zit te bakken (of peentjes zit te zweten op mijn mountainbike als de zoveelste heuvel opdoemt). Na zo'n drie maanden verblijf in Afrika merk ik gelukkig ook alweer dat ik ook weer graag terug zal gaan naar NL in April! Als ik bijvoorbeeld een berichtje lees over het kerkorgel dat in Valburg op me wacht dan kan ik haast niet wachten om weer eens orgel te spelen... Ook merk ik dat ik de echte borrels in het prachtige Nijmegen steeds meer begin te missen (overigens mis ik in Nijmegen ook mijn kamertje, die ik nooit meer terug zal krijgen aangezien het huis is verkocht, en de squashpartijen). Om mijn familie gerust te stellen; ja, ik mis het ook weer om lekker de zaterdagavond thuis te zitten ;) En ik mis de zondagen in de kerk in Valburg en Ede...

Maar naast het missen prijs ik me hier nog even gelukkig met alle ervaringen en alle vooruitzichten... Hopelijk doet u dat ook en geniet u van hetgeen u doet!

Met een vrolijke groet uit ruraal Afrika,
Jacob

P.S. Ik heb geen tijd genomen voor foto's uploaden (dat kan alleen in de weekenden, maar dan ben ik uren aan het fietsen), maar gelukkig heeft mijn huisgenoot en reisgenoot Koen die tijd wel genomen. Kijk dus allemaal voor foto's en reisverhalen vanuit zijn perspectief op koenjo.waarbenjij.nu
P.P.S. Ik heb volgens mij ook nog nooit een adres/telefoonnummer gegeven voor de mensen die graag iets van een bericht willen achterhalen. Post kun je versturen naar Kilimanjaro Christian Medical Centre - p.a. foreign medical student Jacob van Dijk - private bag - P.O. Box 3010 - Moshi Tanzania - East Africa. Telefonisch ben ik te bereiken op +255 75 2552 433